ΔΡΟΣΟΥΛΙΤΕΣ

Κατά το τέλος του Μάη, μέχρι τις αρχές Ιουνίου, λίγα λεπτά πριν από την Ανατολή του ήλιου, που η πρωινή δροσιά και η ομίχλη δεν έχουν ακόμα διαλυθεί και υπάρχει στην ατμόσφαιρα απόλυτη νηνεμία, παρουσιάζεται στη θέση Θυμέ Κάμπος πάνω από την ερειπωμένη εκεί κοντά Μονή του Αγίου Χαραλάμπους, να κινείται προς τη θάλασσα, ένα περίεργο φαινόμενο. Στρατιά ολόκληρη από ανθρώπινες σκιές με αστραφτερές πανοπλίες (στρατιωτών , πεζών και ιππέων) να προελαύνουν προς την θάλασσα, πάνω από το Φραγκοκάστελλο. Λέγεται ότι είναι ο Χατζής-Μιχάλης με τους καβαλάρηδες του, που πολεμούν πάλι τους Τούρκους.....

Τους σκιώδεις αυτούς μαχητές ο λαός ονομάζει <<Δροσουλίτες>>, γιατί μόνο με τη δροσιά της αυγής κάνουν την εμφανισή τους. Η διάρκεια του φαινομένου κρατά 8-10 λεπτά και κατόπιν εξαφανίζεται με την εμφάνιση των πρώτων ακτίνων του Ήλιου. Για να το δεις όμως πρέπει να είσαι στην πεδιάδα και όχι στα γύρω υψώματα.
Δόθηκαν πολλές εξηγήσεις από ειδικούς επιστήμονες, αλλά κανείς από τους ντόπιους δεν αμφιβάλλει ότι οι σκιές είναι του Νταλιάνη με τους άντρες του, που έγινε θρύλος και μπήκε στην ιστορία. Η λαϊκή πίστη θεωρεί ότι οι σκιές ανήκουν στους άνδρες του Ηπειρώτικου εθελοντικού σώματος, που σκοτώθηκαν στην πεδιάδα του Φραγκοκάστελλου τον Μάιο του 1828, έχοντας αρχηγό τον Ηπειρώτη Χατζημιχάλη Νταλιάνη.Σαυτό το σημείο, οι Ηπειρώτες συγκρούστηκαν με τους Τούρκους, χωρίς να ακούσουν του Σφακιανούς που τους υπέδειξαν ότι ο χώρος δεν προσφερόταν για άμυνα. Οι Τούρκοι στρατιώτες πολιόρκησαν στενά το κάστρο και στη μάχη που κράτησε εφτά μέρες οι περίπου εξακόσιοι υπερασπιστές του, συμπεριλαμβανομένου του αρχηγού τους Χατζημιχάλη Νταλιάνη, θανατώθηκαν. Ο Νταλιάνης, που επέλεξε να μείνει στο κάστρο αγνοώντας τις παροτρύνσεις του στρατού του, αποκεφαλίστηκε και το κεφάλι του στάλθηκε στον Πασά. Τα κόκαλα των πεσόντων λέγεται ότι σήμερα βρίσκονται κάτω από το στρώμα χώματος που αποτελεί το δάπεδο του κάστρου.Στους ντόπιους έχει γίνει ακλόνητη πίστη ότι οι Δροσουλίτες, είναι οι ψυχές των σκοτωμένων ανδρών που τα κορμιά τους έμειναν άταφα. Κι έρχονται κάθε χρόνο στην επέτειο της μάχης, με την προϋπόθεση ότι οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν. Άρχισαν λένε να παρουσιάζονται μετά τον θάνατο Νταλιάνη.

Μεταξύ αυτών που είχαν την τύχη να δουν το φαντασμαγορικό αυτό φαινόμενο, ήταν και ο Μανούσος Κούνδουρος. Το φαινόμενο αυτό παρακολούθησε το 1928 και ο δισεγγονός του Χατζή-Μιχάλη, στρατηγός Χρήστος Χατζημιχάλης, ο οποίος έκαμε και σχετική αναφορά και την έδωσε στον πρόεδρο της εταιρείας Ψυχικών Ερευνών, Άγγελο Τανάγρα, που συνοδευόταν και με ένα σχεδιάγραμμα της πορείας των Δροσουλιτών. Λέγεται ότι το 1890 ένα απόσπασμα Τούρκων και αργότερα πάλι Γερμανών που βρισκόταν εκεί, ξεσηκώθηκε όταν είδε τους Δροσουλίτες, γιατί νόμισε ότι είναι αντάρτες ή ότι είχε γίνει απόβαση και τους έβαλε με το πολυβόλο. Ειδοποίησαν μάλιστα και το αρχηγείο Χανίων, το οποίο και έστειλε 3 ανώτερους αξιωματικούς. Έκαμαν ανακρίσεις και όταν διαπίστωσαν ότι πράγματι πρόκειται για ένα σπάνιο φυσικό φαινόμενο, σιωπήσανε.

Οι επιστήμονες κατατάσσουν τους Δροσουλίτες στα φαινόμενα του <<ανώτερου αντικατοπτρισμού>> και υποθέτουν ότι οι σκιές ανήκουν σε στρατιώτες που γυμνάζονται στις ακτές της Λιβύης, νότια των Σφακίων. Μαρτυρίες για ανάλογα φαινόμενα δεν λείπουν και από άλλους τόπους και εποχές ανεξάρτητα από τις αιτίες δημιουργίας τους, οι οποίες κάποτε μπορεί να είναι καθαρά ψυχολογικές. Είναι γνωστή π.χ. η είδηση ότι στην αρχαιότητα , στην ναυμαχία της Σαλαμίνας αφού προηγήθηκε ένα <<φως μέγα>>, παρουσιάστηκαν <<φαντάσματα και είδωλα (...) ενόπλων ανδρών απ΄ Αιγίνης τας χείρας ανεχ’όντων προ των ελληνικών τριηρών>>. Η είδηση υπάρχει ήδη στον Ηρόδοτο, 8.64).

Η εταιρεία Ψυχικών Ερευνών αποδίδει το καταπληκτικό αυτό φαινόμενο σε δύο περιπτώσεις : ή ότι ο τόπος είναι στοιχειωμένος ή στον αντικατοπτρισμό από την Λιβύη. Όμως όπως είναι επιστημονικά εξακριβωμένο, αντικατοπτρισμός δεν μπορεί να γίνει, όταν η απόσταση είναι πάνω από 40 μίλια. Και η Λιβύη είναι πολλές εκατοντάδες μίλια μακριά από την Κρήτη. Κι ακόμα, οι σημερινοί στρατιώτες δεν φορούν τις φορεσιές , με τις οποίες παρουσιάζονται οι Δροσουλίτες.
Είναι λοιπόν λένε ένα φαινόμενο που η επιστήμη αδυνατεί να εξηγήσει. Το μυστήριο λένε ίσως λυθεί οριστικά, μόνο αν φωτογραφηθεί το φαινόμενο με ειδικά υπερ-ευαίσθητα φιλμ, τα οποία φωτογραφίζουν περισσότερο, απ΄ ότι το ανθρώπινο μάτι βλέπει.Όλα τα προηγούμενα έχουν γραφτεί κατά καιρούς σε διάφορα έντυπα και επαναλαμβάνονται σχεδόν κάθε χρόνο προσθέτοντας η αφαιρώντας ο κάθε ορθογράφος ότι κρίνει αναγκαίο.

Από τέλος Μαΐου μέχρι το πρώτο πενθήμερο Ιουνίου η θέση του Ήλιου, λόγω της εκλειπτικής τροχιάς της Γης γύρω από αυτόν και της θέσης του άξονα αυτής σε σχέση με τις οροσειρές στο Φραγκοκάστελλο, είναι τέτοια ώστε να έχομε την καταλληλότερη γωνία των από διάθλαση προερχομένων ακτίνων του Ήλιου για ένα 10λεπτο περίπου, το πρωί , με το έναντι των οροσειρών και πάνω από το κάστρο σχηματιζόμενο νέφος της πρωινής δροσούλας, η οποία προκαλεί διάθλαση, μικρά ανάλυση του φωτός, πολλαπλή ανάκλαση, διάθλαση και αλλαγή στη διεύθυνση διάδοσης αυτού. Ένα φαινόμενο όμοιο της δημιουργίας του Ουράνιου τόξου.
Κατά το δεκάλεπτο αυτό όταν υπάρχει υψηλή υγρασία και άπνοια , λόγω της τοπικής ιδιομορφίας των δεκάδων λοφίσκων στην κορυφή των δυο παράλληλων στην παραλία οροσειρών και λόγω του ότι ο Ήλιος για δέκα λεπτά δεν ανυψώνεται αλλά κινείται ελάχιστα χαμηλότερα των κορυφών και φαινομενικά από την Χώρα Σφακιών προς τη Σκαλωτή,. οι πολλές κορυφές των παράλληλων αυτών οροσειρών και λόγω της ιδιομορφίας των βράχων διακόπτουν την ευθύγραμμο κίνηση του φωτός προς το νέφος της δροσούλας. Με την φαινομενικά οριζόντια όμως κίνηση του Ήλιου πίσω από τις κορυφογραμμές παρουσιάζεται αντίθετης φοράς κίνηση των σκιών πάνω στο νέφος της δροσούλας, ακριβώς την κίνηση που έχουν περιγράψει οι κατά καιρούς διάφοροι παρατηρητές. Δηλαδή από την εκκλησία του Αγ. Χαραλάμπους προς τη θάλασσα ή από το Φαραγκοκάστελλο προς την Χώρα Σφακίων.
Το φαινόμενο από επιστημονικής πλευράς , όσον αφορά την ανάλυση του μέσα από την αστρονομία και την οπτική, είναι αρκετά πολύπλοκο στην μαθηματική διατύπωση του. Αρκετά απλό όμως, στους γνωρίζοντες φυσική, από θεωρητικής πλευράς.
Το φαινόμενο όμως αυτό δύναται να παρουσιαστεί σε οποιονδήποτε τόπο και σε οποιαδήποτε εποχή του χρόνου, εφόσον υπάρχουν σε δεδομένο χρονικό διάστημα οι συνθήκες της περίπτωσης Φραγκοκάστελλου. Ίσως όσα λέγονται για παρατήρηση τέτοιου φαινομένου στη Μεσσαρά Ηρακλείου να έχουν συμβεί όπως στο Φραγκοκάστελλο, μιας και τα ανατολικά αυτής βουνά και οι λόφοι, διαθέτουν αρκετές κορυφές και προεξοχές βράχων που είναι δυνατόν να δημιουργήσουν μια τέτοια κίνηση σκιών στο νέφος της πρωινής δροσούλας, όταν η προσπίπτουσα ακτινοβολία έχει την κατάλληλη γωνία σε σχέση με το νέφος και σε σχέση με τον παρατηρητή. Μικρότερη όμως πιθανότητα παρουσιάζει, να έγινε, αυτό που είπε ο Άγγελος Τανάγρας για φαινόμενο παρόμοιο στο Σταυρωμένο Ρεθύμνου, διότι η περιοχή διαθέτει ελάχιστες προϋποθέσεις για την δημιουργία του φαινομένου.
Το φαινόμενο γίνεται ορατό όταν ο παρατηρητής βρίσκεται μεταξύ οροσειράς και Φραγκοκάστελου. Κοιτάζει δηλαδή από τους πρόποδες της οροσειράς προς την θάλασσα. Μεταξύ Ήλιου και νέφους υδρατμών. Και συνήθως όταν ο οφθαλμός του παρατηρητή βρίσκεται στην κορυφή νοητού κώνου απόπου βλέπει την διαθλόμενη ακτινοβολία υπό γωνία 40 (ιώδη) έως 42 μοιρών (ερυθρά).


<<.....Μ΄ ακόμη και το σήμερο, στις δεκαφτά του Μάη ούλο τα΄ ασκέρι φαίνεται με τον Χατζημιχάλη.
Και πολεμούν στα σύννεφα κι ακούγοντ΄ οι μπουρμπάδες. Φωνές και αλογοπεταλιές στου Καστελλιού τσι μπάντες.
Ούλ΄ οι γι-αλαφρόστρατοι, θωρούν τσι και τρομάζουν, μα κείνοι -Θεός σχωρέσει των- κανένα δεν πειράζουν........
Άραγες κι είντα θέλουσι κι είντα μασέ θυμίζουν; Αυτούς που σφάχτηκαν εκειά και τα βουνά ραϊζουν......>>

Η ανάμνηση της θριαμβικής προέλασης των πολεμιστών σε μια παρέλαση θανάτου από αγάπη στην ελευθερία παίρνει υπόσταση στο Φραγκοκάστελο της Κρήτης ακόμα και σήμερα και μπορεί να γίνει φανερή στα μάτια του αποφασισμένου επισκέπτη.